2025 yılının "Aile Yılı" ilan edilmesinin ardından çalışan anne ve babaların izin haklarında kapsamlı bir değişikliğe gitmek için harekete geçildi.
SÜRELER UZATILACAK
Şu anda mevcut uygulamada, kadın çalışanlar için doğum öncesi 8 hafta ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık ücretli izin bulunuyor.
Bu sürenin 4 hafta daha uzatılması yönünde çalışmalar yapılıyor.
DÜZENLEME BABALARI DA KAPSIYOR
Babalar için uygulanan doğum sonrası izin özel sektörde de kamuda da 5 gün ancak yeni düzenlemeyle beraber bu sürenin 10 güne çıkartılması düşünülüyor.
Anne ve babalar da doğum sonrası 8 haftalık iznin az olduğunu vurgulayıp, yeterli olmadığını dile getirdi.
Yeni düzenlemeyle ilgili çalışmalar sürüyor.
MEVCUT DURUM
4857 sayılı İş Kanunu md. 74’e göre kadın işçiler için ücretli analık hali izni doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta olarak düzenlenmiş durumda.
Özel sektördeki kadın çalışanlar, ücretli iznin bitiminde 6 aya kadar ücretsiz doğum izni kullanabiliyor. Ayrıca, çocuk bir yaşına gelene kadar her gün 1.5 saat emzirme izni hakkı var; bu süre çalışma süresinden sayılıyor.
Özel sektör işçi statüsünde çalışan erkekler için babalık izni süresi; kanuna göre 5 gün ücretli izin hakkı olarak tanımlanmış durumda.
Buna karşılık, kamu çalışanları için babalık izni 10 gün olarak düzenlenmiş durumda.
DOĞUM ORANLARI DÜŞÜYOR
Bu değişiklik, aslında çok daha derin bir ihtiyaca yanıt veriyor. Türkiye’de doğurganlık oranı uzun süredir yenilenme seviyesinin altında seyrediyor.
Aynı zamanda kadınların iş gücüne katılım oranı OECD ortalamasının oldukça gerisinde. Çocuk bakımının neredeyse tamamen kadınların omzuna yüklenmesi, kadınların işine ara vermesine, hatta iş hayatından tamamen çekilmesine yol açıyor.
Dolayısıyla doğum ve ebeveyn izinlerinin güçlendirilmesi yalnızca bir sosyal hak değil, Türkiye’nin ekonomik geleceği ve toplumsal sürdürülebilirliği açısından stratejik bir ihtiyaç.
Kısacası, bu düzenleme sadece bir 'izin artışı' değil, Türkiye’nin demografik ve ekonomik ufkuna dair önemli bir adım niteliğinde.
